Nisan ayında aşı çalışmalarına başlayan Oxford Üniversitesi, geçtiğimiz günlerde Korona Virüs aşısı için sona geldiklerini ve Haziran ayının ortası itibariyle piyasaya sürülebileceğini açıkladı. Prof. Dr. Gülden Ersöz, Oxford Üniversitesi’nin aşı çalışmalarını değerlendirdi.

Birçok ülke Korona Virüs (COVİD-19) salgını nedeniyle ilaç ve aşı çalışmalarını yürütmeye devam ederken, umutlandıran haber Oxford Üniversitesi’nden geldi. Oxford Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Louise Richardson’un yaptığı açıklamada, aşı çalışmalarında sona gelindiğini ve AstraZeneca ile iş birliğine gidildiğini söyledi.

“Çalışmalar Halen Sonuçlanmadı”

Oxford Üniversitesi’nin aşı çalışmalarının halen devam ettiğini ve çalışmanın resmi sitesine göre aşının Mayıs 2021’de sonuçlanacağının belirtildiğini söyleyen Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülden Ersöz, “Çalışmaya altı aylık süreyle gönüllüler dahil edilecek sonrasında sonuçları takip edilecektir. Bu tür çalışmaların başarılı olup olmadığını kısa süreli yan etki değerlendirmesinin yanı sıra uzun vadede bağışıklık olup olmadığının ve oluşan bağışıklığın hastalıktan koruyup korumadığının araştırılması sonucunda karar verilebilmektedir.” dedi ve şöyle devam etti: “Diğer bir konu da gerçekten koruyucu bir bağışıklık oluşmuşsa bunun uzun süre kalıcılığının takip edilmesi olacaktır. Fakat böylesi hızlı yayılan hastalıkların aşı çalışmalarında asıl amaca yönelik faydası saptandıktan sonra uzun süreli kalıcı yanıta ait gözlemlerin sonucu beklenmeyebilir, zaman içinde zaten sonuçlar yavaş yavaş ortaya çıkacaktır.”

“Çoğu Çalışma Sonuç Alınmadan Durduruldu”

Bugüne kadar 62 aşı çalışmasının benzer şekilde kayıtlarının yapıldığına vurgu yapan Ersöz, “Çoğu çalışma durdurulmuştur. Halen sadece 8’i faz 1, 11’i faz 2, 6’sı faz 3 çalışma olarak devam etmektedir. Hiç birisi henüz sonuçlanmamış ve kısa vadede sonuçlanması beklenmemektedir.” diye konuştu.

İlaçların ve aşıların kullanıma başlamadan geçirdikleri aşamalardan ve çalışma fazlarından bahseden Ersöz, şöyle konuştu: “İlk aşama yani faz 0; deney hayvanları üzerinde yapılan çalışmalardır. Bu aşamada ilaçların önemli bir kısmı elenir.  Etkinliği kanıtlanmış olanlar Faz 1’e geçer, bu dönemde ilacın insanlar üzerinde etkileri değil hasta olmayanlarda ilacın yan etki ve toksik etkileri araştırılır. Faz 2’de az sayıda gönüllü kişide ilacın etkin olduğu doz araştırılır. Faz 3 ruhsat öncesi son aşamadır. Çok sayıda gönüllü hastada ilaç almayanlarla karşılaştırma yapılarak gerçekten etkili olup olmadığına bakılır.”

“Sonuç Alınabilmesi İçin Önemli Bir Süre Gerekli”

İlaç ve aşının etkilerinin ve yan etkilerinin araştırılması için önemli bir süreye ihtiyaç olduğunu söyleyen Ersöz, “İlaçlar genelde alınır ve vücutta etkisi kısa süre içinde oluşur. Oysa aşılar için bu süreyi uzatan en önemli faktör aşı sonrası vücudun vereceği cevabın oluşması için ortalama 21 günlük bir sürenin beklenmesi gerekliliğidir.” İfadelerinde bulundu.

Alınan önlemlerin Covid-19 salgınını az sayıda kişinin hasta olmasını sağlayarak savuşturmaya yönelik olduğunu söyleyen Ersöz, “Oysa halen dünyada pek çok insan daha bu virüsle tanışmadı. Aşının virüsle karşılaşmadan önce uygulanması bu mikrobun hastalık yapmasını engelleyecektir, milyonlarca insanın hayatını kurtaracaktır. Bu nedenle hepimiz heyecanla aşı çalışmalarının sonuçlarını bekliyoruz. Umarım Oxford Üniversitesi ve diğer merkezlerin aşı çalışmaları en kısa sürede başarıyla sonuçlanır ve bu sürecin kesin olarak sonuçlanmasını sağlar. Ama anlaşıldığı üzere çalışmaların sonuçlanması için halen önemli bir süreye ihtiyacımız var.” dedi.