Mersin ve Adana'nın tarım sektörü temsilcileri, geçen yıl Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde kurulan Sera A.Ş.'nin, bir takım sıkıntıları da beraberinde getirdiğini belirterek, tabana yayılan bir sisteme geçilmesini ve üretim bölgelerinde yerel Sera A.Ş.'ler oluşturulmasını istediler.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) ile Adana Ticaret Odası (ATO) tarım sektör temsilcileri, düzenledikleri ortak toplantı ile gıda enflasyonunu düşürmek hedefiyle sebze ve meyvelerin üreticiden tüketiciye aracısız, doğrudan satılması adına 2019 Mayıs ayında Ankara'da kurulan ve tek merkezden yönetilen Sera A.Ş.'yi ve sektöre etkilerini değerlendirdi. Tarım Bakanlığı, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri işbirliğinde kurulan Sera A.Ş.'nin üreticiden direk alım yaptığı ve sadece anlaşmalı olduğu marketlere bu ürünleri sattığı anlatılan toplantıda, bu sistemin önümüzdeki süreçte tekelleşmeye yol açabileceği endişesi dile getirildi. Türkiye'de miras hukuku nedeniyle ağırlıklı küçük arazilerde tarım yapıldığı ve küçük arazisi olan üreticilerin bu sistemden yararlanamayarak sistem dışı kalacak olması nedeniyle üretimde sıkıntı yaşanabileceği vurgulanan toplantıda, anlaşmalı marketler dışında kalan tüm yerel ve zincir marketlerin de haksız rekabetle karşı karşıya kalacağına dikkat çekildi. Sera A.Ş.'nin yurt dışı bağlantılar kurmaya başladığının da dile getirildiği görüşmede, mevcut durumda üreticilerin, komisyoncuların ve marketlerin olumsuz etkilenmeye başladığı uygulamanın önümüzdeki süreçte ihracatçıları da sıkıntıya sokacağı belirtildi.

“Üretimin tabana yayıldığı bir sistem geliştirilmeli”

Uygulama kapsamında Sera A.Ş.'nin yurt genelinde sera sayısını ve üretimi artırma hedefi bulunduğu hatırlatıldı. Yeni yapılanmanın meyve sebze hallerini devre dışı bırakmayı hedeflediğini, fiyatların aşağı çekilmesini öngördüğünü kaydeden Mersinli ve Adanalı sektör temsilcileri, ilk bakışta iyi gibi görünen bu sistemin, içinde çeşitli handikaplar barındırdığına dikkat çekti. Yeni seralar yapılırken mevcut üreticilerin ne olacağı, hallerin devre dışı kalkmasıyla birlikte fiyatı kimin belirleyeceği gibi soruların yanıtsız kaldığını kaydeden temsilciler, sektördeki tekelleşme endişelerini anlattılar.

Devletin fiyatlara müdahale için böyle bir yol seçmesinin ticaret ve sanayi odası üyelerine zarar vereceği görüşünde birleşen temsilciler, devletin serbest piyasada özel sektöre rakip çıkarılmasının doğru olmadığını vurguladı. Özel sektöre yeni rakip çıkarmak yerine üreticilerin ortak olduğu, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin desteklediği, tabana yayılan bir sisteme geçilmesi görüşünü dile getiren sektör temsilcileri, üretim bölgelerinde yerel Sera A.Ş.'ler oluşturulması taleplerini yineledi. Sektör temsilcileri, üretim ve satışın birbirinden ayrılması gerektiğini belirtip, denge sağlanmasının önemini vurguladı.

“Bölgede kurulacak seraları biz işletelim”

Konuyla ilgili değerlendirme yapan MTSO Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Kızıltan, “Böyle bir sistemin işlerliğinin artması için kontrol mekanizması önemli. Tek merkezden sağlıklı bir kontrol mümkün görünmüyor. Hazine arazilerine sera kurulacak deniyor. Madem öyle, bölgedeki hazine arazilerinde kurulacak seraların işletilmesi için biz bölge olarak Çukurova Bölgesi Sera A.Ş.'yi kurup işletelim. Üreticiler de bu oluşumun parçası olsun” dedi.