Süveyş Kanalı'nın 1800'lerin sonunda açılmasıyla Kızıldeniz'den Akdeniz'e geçiş yapan balon balığı, günümüzde artık Akdeniz'in bir bileşeni oldu. Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz Ayas, öldürücülüğü çok yüksek bir toksin içeren ve bu nedenle kesinlikle tüketilmemesi gereken balon balığının Akdeniz'deki varlığına artık alışmak gerektiğini belirterek, “Nasıl ki depremle birlikte yaşamayı öğreneceksek balon balıklarıyla da birlikte yaşamayı öğrenmeliyiz” dedi.

İçerdiği zehir nedeniyle tüketilmesi insan sağlığı açısından son derece tehlikeli olan balon balığı, Akdeniz'de yaşamayı sevdi. Uzmanlar, tüketilmesi durumunda ölüme bile neden olan balon balığının artık Akdeniz'in bir üyesi olduğunu ve Türkiye'de sıkça karşılaşıldığını belirterek, kesinlikle yenmemesi uyarısında bulundu.

“Balon balıkları Akdeniz'in doğal bir bileşeni”

Mersin Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi İşleme Teknolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz Ayas, balon balıklarıyla ilgili İHA muhabirine açıklama yaptı. “Balon balıkları Akdeniz'in doğal bir bileşeni. Artık bunu söyleyebiliriz” diyen Doç. Dr. Ayas, bu balıkların Kızıldeniz'den geldiğini söyledi. Türkiye'nin tüm Akdeniz sahillerinde balon balığı bulunduğunu kaydeden Ayas, “Akdeniz'de yaşayan ve çok popüler olanlar aslında benekli balon balıkları dediğimiz biraz iri olup balıkçıların sıklıkla karşılaştıkları balıklar. Bu dönemde cüce balon balığı dediğimiz, çok büyümeyen bir tür de popülasyonunu artırdı. Aslında ülkemizde tüm Akdeniz sahillerinde bu balıklarla karşılaşabiliriz. Balıkçılar bu balıklarla çok fazla karşılaşıyorlar” diye konuştu.

“Balon balıkları TTX dediğimiz öldürücülüğü çok yüksek bir toksin içeriyor, kesinlikle tüketilmemeli”

Balıkçılardan balon balığıyla ilgili sürekli şikayetler duyduklarını dile getiren Ayas, balon balıklarının av malzemelerine zarar verebilen canlılar olarak karşımıza çıktığını vurguladı. Ancak,asıl önemli olanın bu balıkların çok tehlikeli bir zehir içermeleri olduğuna dikkat çeken Ayas, “Vurgulamamız gereken en önemli şey; balon balıklarının TTX (tetrodotoksin) dediğimiz öldürücülüğü çok yüksek bir toksin içermesi. Bunların kesinlikle tüketilmemesi gerekir. Hem Avrupa'da hem ülkemizde balon balıklarının tüketimi yasaklanmıştır. İlgili bakanlığın sirkülerinde balon balıklarının avlanması ve karaya çıkartılması yasaktır. Şimdi tatil dönemi de geliyor. Artık bu korona günlerinden sonra deniz sezonu umarım açılacak. Bu çerçevede yerli ve yabancı turistlerin bu balıklarla karşılaşma olasılıkları da artıyor tabi. Burada dikkat etmemiz gereken şey; balon balıklarının kesinlikle tüketilmemesi. Bunun dışında insana herhangi bir zararı bulunmuyor” ifadelerini kullandı.

“Balon balıklarıyla birlikte yaşamayı öğrenmeliyiz”

Balon balıklarının koylarda lokalize olduklarına ve özellikle liman içlerinde çok fazla bulunduklarına işaret eden Doç. Dr. Ayas, bu balıkların insana doğrudan saldırmasıyla ilgili çok fazla kayıt olmadığını belirtti. Balon balıklarının artık Akdeniz'e yerleştiklerini ve Akdenizli olduklarını vurgulayan Ayas, şöyle devam etti:

“Balon balıklarıyla birlikte yaşamaya alışmalıyız artık. Nasıl ki, depremle birlikte yaşamayı öğreneceksek balon balıklarıyla da birlikte yaşamayı öğrenmeliyiz. Bunların zehirli ve yendiğinde çok tehlikeli canlılar olduklarını ve tüketmememiz gerektiğini bilmemiz gerekiyor artık. Bununla ilgili ülkemizde çok sayıda çalışma yapıldı zaten. Medya çok yer verdi bu balığa. İnsanlar bunları duyuyorlar ve öğreniyorlar. Aslında birlikte yaşama sürecimizin en önemli parçası buydu; yani bilgiyi paylaşmak. Bu türlerin artık en önemli tehlikesi zaten sistemik olarak tükettiğinizde zehrin vücudunuzda yaptığı tahribat olduğu için tüketiminin engellenmesi çok önemli. Bu anlamda hem yasal süreçlerin hem bilgilendirmenin ülkemizde yeteri kadar yapıldığını düşünüyorum.”

“Çok zehirli bir toksin ve panzehiri de yok”

Balon balığı tüketildiği takdirde ölüme kadar götürdüğü uyarısında bulunan Doç. Dr. Ayas, “Sinir sistemini etkileyen bir toksin bu. Sinir impuls iletimini engelleyerek; solunum ve çeşitli organların çalışmasını engelleyerek ölüme yol açıyor. Çok zehirli bir toksin. Bu toksini nötralize edecek bir ilaç da yok. Böyle bir durumda hastaneye gittiğinizde yan tedavilerle sizi hayatta tutmaya çalışıyorlar. Çok tehlikeli bir toksin ve panzehiri de yok” şeklinde konuştu.

“Mersin'de hemen hemen her yerde karşılaşabiliriz”

Balon balıklarının daha çok resif benzeri yerler ya da kayalık alanlarda yaşamayı sevdiklerini ve oralarda alan hakimiyeti kurduklarını ifade eden Ayas, “Mersin'de hemen hemen her yerde balon balıklarıyla karşılaşabiliriz ama özellikle Erdemli'den sonra Anamur'a kadar olan bölgede her koyda bu balıklarla karşılaşabiliriz. Çünkü bunların sevdiği ortamlar, deniz sistemleri ve kayalık zemine sahip bölgeler buralar. Öte yandan, şunu da söylemek gerekiyor; sadece balon balıkları değil, lesepsiyen göç dediğimiz Kızıldeniz göçünde balon balığı dışında da çok sayıda toksin içerebilecek potansiyeli olan deniz canlısı geliyor. Dolayısıyla bilmediğimiz balığı tüketmeyelim” dedi.