Türkiye’de son bir yılda yüzde 100 ile yüzde 400 oranlarında artan navlun fiyatları, ihracatçının önünde büyük bir engel oluştururken, Ekonomi Bakanlığı konuya el attı.

Bakanlığın, konuya çözüm bulmak amacıyla 5 ilde gerçekleştireceği toplantıların ilki, Bakanlık bürokratlarının katılımıyla Mersin’de yapıldı. AKİB Koordinatör Başkanı Zeki Kıvanç, “Navlun fiyatlarında yaşanan aşırı artış kabul edilemez” dedi.

İhracatçı firmaların, özellikle son aylarda ihraç yüklemeleri için konteyner bulmakta sıkıntı yaşamaları ve konteyner eksikliğinin gerekçe gösterilmesi nedeniyle navlun fiyatlarının yükselmesi, Akdeniz İhracatçı Birlikleri’ni (AKİB) harekete geçirdi. AKİB Genel Sekreterliğinin, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve ilgili Bakanlıklara ileterek çözüm istediği konuda, Ekonomi Bakanlığı, Deniz Ticaret Odaları işbirliği ile İstanbul, İzmir, Mersin, Antalya ve Ankara’da “Lojistik Bilgilendirme Toplantıları” düzenlenmesine karar verdi.

Kıvanç: “İhracatımız navlun şirketlerinin insafına kaldı”

Mersin’de bugün gerçekleştirilen toplantı, AKİB ve Mersin Deniz Ticaret Odası işbirliğinde düzenlendi. AKİB’de ihracatçılar, Bakanlık bürokratları ve konteyner armatörleri temsilcilerini bir araya getiren toplantının açış konuşmasını AKİB Koordinatör Başkanı Zeki Kıvanç yaptı. Zorlu geçen bir yılın ardından toparlanmaya başlayan ihracatın en önemli ana damarlarından birinin lojistik olduğunu belirten Kıvanç, “Lojistik konusunda yaşanan sıkıntılar hepimizi derinden etkilemektedir. Halihazırda ihracat yaptığımız pazarlara dahi ürünlerimizi göndermekte zorluk yaşarken, yeni pazarlar bulabilmemiz de bir hayli zorlaşmaktadır. Özellikle global piyasalarda yaşanan çalkantılar ile beraber deniz taşımacılığında önemli bir güç olan Hanjin Shipping firmasının da iflas etmesi ile bu süreçte ihracatımız adeta navlun şirketlerinin insafına kaldı” diye konuştu.

“Navlun fiyatlarında yaşanan aşırı artış kabul edilemez”

Sektörde 2009 yılından bu yana devam eden kriz ile beraber özellikle Türkiye ihracatı için çok önemli olan bu gelişmenin ardından navlun fiyatlarında da artışlar yaşanmaya başlandığına dikkat çeken Kıvanç, “Öyle ki, ihracatçımız çoğu günlerde ürettiğini ürünü gönderememeye başladı. Navlun fiyatlarında yaşanan aşırı artış bizce kabul edilemez. 2016 Ekim ayında Mersin’den 200 dolara giden bir konteynerimiz Çin’in Ningbo limanına Nisan 2017 ayında tam bin 10 dolara gitmeye başladı. Yaşanan yüzde 405’lik bu artış Çin’in yansıra Suudi Arabistan, Hindistan, Güney Kore, Namibya ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde de görülmektedir. Bizim anlamakta güçlük çektiğimiz bir şekilde fiyatlar artmış ve ihracatçılarımız zor durumda kalmışlardır. Taşıyıcı şirketler ekipman yetersizliğini bahane etmeye ve de gelen talepleri geri çevirmeye başlamışlardır. Birçok ihracatçımız, taahhütlerini yerine getirmek ve reklamasyon ödememek adına yüksek navlun bedellerine katlanarak ürünlerini ihraç edebilmek için oldukça büyük bir çaba sarf etmektedir. Bu kadar navlun artışı yetmezmiş gibi, ihraç malının varış noktasına ulaştığını teşvik eden, taşıyıcı tarafından düzenlenecek belde için de acentelerin 40 dolar ücret talep edildiği bilgisi de gelmiştir” ifadelerini kullandı.

“Bu gemiyi beraber terk etmek zorunda kalırız”

“Bu kadar zor günlerde birbirimize destek olmaz köstek olursak, gün gelir bu gemiyi beraber terk etmek zorunda kalırız” diyen Kıvanç, bölgede faaliyet gösteren sektörlerin oldukça mağdur olduklarını vurguladı. Kıvanç, “İhracatta rekabetin bu kadar yoğun olduğu günümüz dünyasında, firmalarımızın kar marjlarının oldukça düşük ve tek haneli rakamlara gerilediği bugünlerde bu sorun Türkiye’nin ihracatındaki en büyük engellerden biridir. Bu sorunu çözebilmek adına konunun muhatabı tüm paydaşların pozitif bir yaklaşım göstererek beraber hareket etmesini umut ediyoruz. Bu toplantının da çözüm yönünde atılacak bir adım olmasını yürekten diliyorum” şeklinde konuştu.

Değer: “Sorunu 2016’nın sonundan bu yana takip ediyoruz”

Ekonomi Bakanlığı Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğü Lojistik Dairesi Başkanı Vahap Metin Değer de konteyner sorununa ilişkin ilk toplantının Mersin’de düzenlendiğini söyledi. Sorunu 2016’nın sonundan bu yana takip ettiklerini ifade eden Değer, şunları söyledi: “64 bin ihracatçımız, 240 tane gümrük bölgesine ve ülkeye ihracat yapmakta. Bu çerçevede, konteyner sorunu da bizim için çok önemli bir konu. Öncelikle ihracatçılarımızla konteyner taşımacılığı yapan firmalarımızın bir diyalog halinde bu konuyu sonuçlandıracaklarını düşünüyorum.”

Aymen: “Navlunda yüzde 100 ile yüzde 400 oranlarına varan, ihracatçımız tarafından altından kalkılamayacak artışlar var”

TİM Lojistik Konseyi Başkanı Bülent Aymen ise sorunun tüm ihracatçıların ortak sorunu olduğunu belirtti. Özellikle son 4 ayda yaşanan navlun fiyatlarıyla ilgili problemin, Türkiye’nin ihracatını ve ticaretini önemli ölçüde etkilediğini kaydetti. Sadece ihracatta değil ithalatta da çok olumsuz etkisi olduğunu dile getiren Aymen, şöyle devam etti: “Bu büyük bir problem. Tabi bu sadece Türkiye’nin problemi değil. Bu Avrupa’nın da ortak problemi. Özellikle Uzakdoğu, Asya ve Ortadoğu taşımalarında bu problem yoğunlukla yaşanıyor. Bunun en önemli nedenlerinden biri, dünyadaki üç büyük firmanın biraz monopolist yapıya gitmeleri. Tabi ki, onların da kendilerine göre haklı nedenleri var. 2008 yılındaki global krizden bu yana bir zarar söz konusu ama bunun bu şekilde uygulanmaya başlanması özellikle Türk ihracatçısı olarak bizi çok yoğun ve kötü bir şekilde etkiliyor. Son bir yıl içinde navlun fiyatları reel hiç bir göstergeyle açıklanamayacak şekilde hızla yukarıya çıktı. Burada hızla yukarıya çekilen fiyatlar derken, yüzde 100 ile yüzde 400 oranlarına varan, hiçbir sebeple açıklanamayacak ve ihracatçımız tarafından altından kalkılamayacak artışlardan bahsediyorum.

Geçen yıl ihracat verilerinde çok iyi bir yıl yaşanmadığına da dikkat çeken Aymen, “Bu yıl hedefler gerçekten istediğimiz gibi gitmeye başladı. Fakat önümüze bu navlun problemi çıktı. Birçok malda yüzde 10, yüzde 25-30’lara yakın mal bedeli üzerinde navlun bedeli olan sektörler var. Bunları çok önemli ölçüde etkiliyor. Biz gerek AKİB’de gerekse TİM’de hemen her gün bu konuda şikayet alıyoruz. Ekonomi Bakanlığı, konuyla ilgili güçlü bir irade ortaya koydu. Burada Dünya Ticaret Örgütü ve Dünya Rekabet Kurallarına da aykırı bir takım hususlar söz konusu. Bu konuda bizim dışımızda da gelişmeler var. Türkiye’de bu toplantılar yapılmaya başlandı. Ümit ediyorum ki, acenteler merkezlerine bu durumu bildirirler” şeklinde konuştu.

Ayrıca acentelerle ilgili farklı şikayetler de olduğunu ifade eden Aymen, bunları da Ulaştırma Bakanlığı’na bildirdiklerini, bakanlığın da elinden geleni yaptığını söyledi. Düzenlenen bu toplantının, çözüm sürecinin bir parçası olduğunu vurgulayan Aymen, konunun en kısa sürede çözüme kavuşmasını dileyerek, paydaşlardan çözümcü yaklaşım beklediklerini sözlerine ekledi.

Daha sonra basına kapalı olarak devam eden toplantıda, Bakanlık bürokratları, ihracatçıların sorunlarını dinledi.